Zilveren Sieraden

De rijkdom van de aarde

Zilveren ring geïnspireerd op de natuur

Als je ziet hoe extravagant de natuur zich in de lente uitdost, dan is het niet zo vreemd dat bloemen, bladeren en knoppen de belangrijkste inspiratiebron zijn voor sieradenmakers. Nog voordat de mens gebruik maakte van gereedschap om steen of metaal te bewerken, werden bloemen en bessen, schelpen, veren en andere organische materialen als versiering gebruikt. Inmiddels hebben we geleerd om de meer duurzame minerale rijkdommen van deze planeet te gebruiken om onze eigen schoonheid en die van onze geliefden, tot haar recht te laten komen. Daarbij blijven we de vormen van de natuur, en haar uitbundige genoegen om zichzelf prachtig aan te kleden, imiteren.

Een hardnekkige passie voor imitatie

In het begin van de sieradenhistorie lieten vaklieden zich inspireren door de natuur, door de dieren, vogels, vissen en bloemen die ze om zich heen zagen. Onze verre voorouders gebruikten alles uit de natuur om zichzelf mooi te maken, net zoals de bewoners van de eilanden van de stille Oceaan nu nog steeds bloemenslingers maken en kinderen madeliefjes aan elkaar knopen. Dankzij methoden om metaal te bewerken, kralen te maken en amuletten uit steen te houwen kon de mens zich losmaken van de natuur en begon hij abstracte of denkbeeldige vormen en patronen te creëren die vooral een culturele betekenis hadden, maar die nog steeds wedijveren met de gewoonte van de natuur om zichzelf overdadig te versieren. Het waren de Grieken, met hun passionele voorliefde voor imitatie, die definitief teruggrepen op de natuur en als eersten gebruik maakten van natuurgetrouwe replica’s van bladeren, knoppen, en bloemen, verwerkt in fantastische gouden hoofdtooien, halssieraden en oorringen die tot de dag van vandaag bewaard zijn gebleven.

Colliers prachtig versierd met bloemen en email

Sindsdien zijn er steeds weer perioden geweest waarin edelsmeden zich lieten inspireren door de natuur, als een voortdurende herrijzende Godin die geëerd wil worden en de lente weer opnieuw in de verbeelding plant. De late Renaissance was zo’n periode. In Londen is in het Museum of London een schat te zien van gouden colliers uit het begin van de zeventiende eeuw die prachtig versierd zijn met bloemen en bloemblaadjes van email. In Europa veroorzaakte de Dertigjarige Oorlog zoveel ellende en verwoesting in de eerste helft van de eeuw dat er pas vanaf 1649 bloemensieraden werden gemaakt. Het leek erop dat de Europeanen, na alle bloedvergieten, smachtten naar de troost van de natuur. Inmiddels was Amsterdam het centrum van een levendige handel in diamanten. De diamanten werden gebruikt om mozaïeken van bladeren, bloemen en strikken te maken.

Complexe en extravagante composities

In het begin van de negentiende eeuw zorgde in Groot-Brittannië de combinatie van romantische poëzie, schilderijen en een sentimentele voorliefde voor de taal van bloemen ervoor dat de gedetailleerde, naturalistische sieraden in mode kwamen. In de Victoriaanse tijd was plantkunde heel populair en de kleine, delicate twijgjes uit de jaren 20 en 30 van de negentiende eeuw ontwikkelde zich tot complexe en extravagante composities. Prins Albert gaf koningin Victoria verschillende juwelen versierd met oranjebloesem in wit porselein, gouden bladeren en kleine sinaasappels van email. En de Franse keizerin Eugénie liet de diamanten uit de Franse kroonjuwelen opnieuw zetten in een patroon van aalbessen en aalbesbladeren.

Oosterse bloemenpracht

Art Nouveau zorgde ervoor dat edelsmeden zich in hun sieraden niet alleen op de natuur richtten, maar ook op een onmiskenbare oosterse variant van bloemenpracht, vermengd met symbolisme. Vandaag de dag zien we onder sieradenontwerpers een hernieuwde interesse in bloemmotieven, met schitterende sieraden tot gevolg. Al deze kunstwerken staan voor schoonheid en mortaliteit, het eeuwige thema van de natuur.